Қазақстан Республикасының «Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу туралы» Кодексіне Қазақстан Республикасының «Астана қаласы мен республикалық маңызы бар қалаларды дамыту, ұлттық жобалар, кәсіпкерлік мәселелері және мемлекеттік органдардың функцияларын оңтайландыру бойынша, Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2025 жылғы 17 шiлдедегi № 213-VIII ҚРЗ Заңына (бұдан әрі – Заң) сәйкес өзгерістер мен толықтырулар енгізілгенін хабарлайды.

Кедендік транзит кедендік рәсімі тауарларды осы кедендік рәсіммен орналастыру шарттары сақталған кезде тауарлар жөнелтуші кеден органынан межелі кеден органына дейін кедендік баждар, салықтар, арнайы, демпингке қарсы, өтемақы баждары төленбестен тасымалданатын (тасылатын) кедендік ресім болып табылады.

Тауарларды жеткізiлуiн бақылайтын автоматтандырылған жүйе (ТЖБАЖ) – бұл кедендік бақылаудағы тауарлардың межелі орынға уақтылы және толық жеткізілуін бақылауға бағытталған цифрлық құрал. Бұл жүйе Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес тауар айналымының ашықтығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін енгізілген.

Келісім ережелерінің мәні:

Кедендік жете тексеруді (қарап тексеру) төмендегі көрсетілген жағдайда жүргізіледі: Кедендік жете тексеру жүргізуді көздейтін автоматтандырылған тәуекелді басқару жүйесінде кездейсоқ іріктеу әдісі немесе тәуекел бейінінің іске қосылуы; Жөнелтуші кеден органы ИТК қолдануымен жүргізген кедендік бақылаудың нәтиже бойынша басып шығарылған рентген суреттерінің оң жақ бетіне қойылған "ИТК бақылауы күдікті" деген мөртаңбасының болуы, және/немесе мемлекеттік кірістер органдарының ақпараттық жүйелеріне кедендік жете тексеруді жүргізуді қажет ететін мәліметтердің болуы; Еуразиялық экономикалық одағын

Кедендік жете тексеруді (қарап тексеру) төмендегі көрсетілген жағдайда жүргізіледі: Кедендік жете тексеру жүргізуді көздейтін автоматтандырылған тәуекелді басқару жүйесінде кездейсоқ іріктеу әдісі немесе тәуекел бейінінің іске қосылуы; Жөнелтуші кеден органы ИТК қолдануымен жүргізген кедендік бақылаудың нәтиже бойынша басып шығарылған рентген суреттерінің оң жақ бетіне қойылған "ИТК бақылауы күдікті" деген мөртаңбасының болуы, және/немесе мемлекеттік кірістер органдарының ақпараттық жүйелеріне кедендік жете тексеруді жүргізуді қажет ететін мәліметтердің болуы; Еуразиялық экономикалық одағын

       Қазақстан Республикасы Қаржи министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитеті 2024 жылғы 16 қарашадан бвстап «Кеден» ақпараттіқ жүйесін іске қосты, оған алдын ала ақпарат транзиттік декларация беруге, кедендік төлемдер мен салықтарды төлеуді қамтамасыз ету сертификатын, тауарларды және көлік құралдарын тексеру/тексеру бойынша кедендік бақылауды жузеге асыру, тауарларды сақтау құжатын тіркеуге байланысты функционалдар енгізілді.

Кедендік баждарды, салықтарды төлеу жөніндегі міндеттің орындалуын қамтамасыз ету ретінде енгізілген ақша сомаларын есепке жатқызу (қайтару) туралы өтініш берілген кезде іс-қимыл жасау тәртібі Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Мемлекеттік кірістер комитетінің 2024 жылғы 2 шілдедедегі №247 бұйрығына және ҚР ҚМ МКК Төрағасының бұйрығына қоса берілген №9 қосымшаға сәйкес «Қазақстан Республикасындағы кедендік реттеу туралы» Қазақстан Республикасы Кодексінің (бұдан әрі – Кодекс) 114-бабына сәйкес әзірленді және кедендік баждарды, салықтарды төлеу жөніндегі міндеттің орындалуын қамтамас

2012 жылғы 17 шілдеден бастап Кеден одағы Комиссиясының 2011 жылғы 9 желтоқсандағы «Кеден одағы кедендік шекарасына автомобильді көлікпен енгізілген тауарлар жайлы міндетті алдын-ала ақпараттандыруды енгізу туралы» №899 Шешіміне сәйкес байланысты, Қазақстан Республикасында Еуразиялық экономикалық одағы аумағына автомобильді көлікпен енгізілген тауарлар туралы міндетті алдын-ала ақпаратандыру енгізілген.

«Бақты» кеден бекетінде тауарлары бар көлік құралдарына қатысты кедендік бақылауды жүргізу үшін әртүрлі кедендік бақылау құралдары (КБТҚ) орналасқан, оның ішінде THSCAN MB 1215DE Nuctech, ҚХР стационарлық үлгідегі инспекциялық-тексеріп қарау бақылауы (КБҚ) қолданылады.

2025ж. 13 қаңтардан бастап ҚР Ұлттық Банкі Қазақстанның төлем жүйелерінің және екінші деңгейдегі банктердің ақпараттық жүйелерінің, сондай – ақ төлем жүйелерінің басқа да қатысушыларының ISO 20022 төлем хабарламалары форматының халықаралық стандартына (бұдан әрі-халықаралық төлем хабарламалары форматтары) көшуін іске асырды.

Тасымалдаушы тауарлардың ЕАЭО кедендік аумағына келгені туралы кеден органын құжаттар мен мәліметтерді (ТТН және Инвойс) ұсыну жолымен не тауарларды келген жеріне жеткізген сәттен бастап бір сағат ішінде автомобиль көлігімен тасымалданатын электрондық құжат түрінде ұсынылған алдын ала ақпараттың тіркеу нөмірі туралы мәліметтерді қамтитын құжатты ұсыну жолымен хабардар етуге міндетті, ал тауарларды келу орнына кеден органының жұмыс уақытынан тыс жеткізу – кеден органының жұмысы басталған сәттен бастап бір сағат ішінде.

ЕАЭО Елдерінен тауар импорттык тәртібі

               (2024 жылға қарай)

ЕАЭО тауарларын импорттау кезінде

1) Мемлекеттік шекарадан  өтпес бұрын бастапқы ТІЖ шығару қажет:

1.1 Импорттауышы ТІЖ шығарады және оны ЭШФ АЖ-да сақтайды. Жүйе тағайындаған ТІЖ тіркеу нөмірін, жүргізушіге жіберуге болады. ТІЖ Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өткенге дейін, теңгемен немесе шетел валютасымен де рәсімделеді. ТІЖ шетел валютасымен шығарған кезде ТІЖ шығарылған күнгі нарықтық баға қолданылады.